top of page

Harry Potter i jego tłumaczenia


leżące okulary

Privet Drive, Ligusterweg, Rožmarinova ulica - gdzie mieszkali Dursleyowie?


W oryginalnej wersji językowej rodzina Dursleyów mieszkała przy Privet Drive 4, jednak w niektórych tłumaczeniach nazwa tej ulicy jest inna.

Oryginalna nazwa – tak jak poinformowała autorka, pochodzi od rośliny (Privet - Ligustr), która jest popularnym żywopłotem w Anglii. Rowling wyznała, że nazwą chciała odnieść się do ciągłej potrzeby rodziny Dursleyów do izolacji od świata czarodziejów.[1]


Wiele osób kojarzy nazwę ulicy z przekształconym słowem „private”, co też pasuje do tej rodziny, gdyż mimo wścibskiego charakteru Petunii, która prężyła swoją długą szyję nad żywopłot, by podglądać sąsiadów, cenili sobie prywatność.


Niektórzy tłumacze książek o Harrym Potterze zdecydowali się na dosłowne przetłumaczenie nazwy tej ulicy. Przykładowe tłumaczenia:

⁃ Niemiecki: Ligusterweg

⁃ Fiński: Likusteritie

⁃ Litewski: Ligustrų Gatvė


Inne tłumaczenia:

⁃ Słoweński: Rožmarinova ulica (~Rozmarynowa)

⁃ Słowacki: Privátna cesta (~Prywatna)

⁃ Serbski: Šimširova ulica (~Bukszpanowa)


Wielu tłumaczy zdecydowało się na pozostanie przy oryginalnej nazwie. m.in. Andrzej Polkowski, który tłumaczył tę książkę na język polski. Zdania na temat tłumaczeń są podzielone, a decyzja należy do tłumacza. Pozostanie przy nazwie „Privet Drive” było dobrą decyzją, gdyż uliczka „Ligustrowa”, też niewielu by coś mówiła, chyba że zmienionoby ją na uliczkę „Żywopłotową”, ale to brzmiałoby komicznie. Przetłumaczenie tej nazwy gubi jej grę słowną, czyli nawiązanie do słów „privet” oraz „private”, co idealnie odnosi się do postaci Dursleyów, którzy ją zamieszkiwali.


A co z Ulicą Pokątną?

W przypadku tej ulicy sprawa wygląda zupełnie inaczej. Dzięki jej przetłumaczeniu tłumacz był w stanie przekazać jej tajemniczy wydźwięk, chociaż w oryginale po przeczytaniu „Diagon Alley” brzmi jak [diagonally] czyli – po przekątnej. Pozostanie przy oryginalnej nazwie sprawiłoby, ze tylko część czytelników znałaby jej znaczenie.


Przykładowe tłumaczenia:

⁃ Niemiecki: Winkelgasse (der Winkel – kąt, róg; die Gasse – uliczka)

⁃ Fiński: Viistokuja (Ukośna)

⁃ Litewski: Skersinis skersgatvis (Poprzeczna)


Tłumacze mieli problem nie tylko z nazwami ulic. J.K. Rowling zaskoczyła wielu ogromną wyobraźnią i umiejętnością tworzenia słów, które idealnie wpasowały się w świat Harrego Pottera, a tłumacze musieli sprostać wymaganiom czytelników, by przekazać to, co autorka chciała wszystkim przekazać. Niektóre tłumaczenia spotkały się z niemałą krytyką, np. niemiecka wersja językowa. Cały artykuł po niemiecku znajduję się pod tym linkiem:


Bez względu na to, jak bardzo różnią się tłumaczenia od oryginału, książka oraz ekranizacje Harrego Pottera są świetnym sposobem na praktykowanie języka obcego. Jeśli interesujesz się Harrym Potterem i znasz polską wersję językową książek i filmów to nic nie stoi na przeszkodzie, by zapoznać się z nimi po angielsku, niemiecku, francusku czy hiszpańsku. Pozwala to poszerzyć słownictwo oraz pomaga w szybszym opanowaniu języka obcego.

bottom of page